Resorptieletsels

Algemeen.

Veel katten hebben gaatjes! Maar liefst 50% van de katten boven de 5 jaar heeft dit probleem! De eigenaren hebben hier doorgaans geen idee van, want katten laten de kiespijn niet zien.

Bij katten gaat het meestal om resorptieletsels of RL’s. De aandoening is beter bekend onder de naam FORL, maar dit is een verouderde term.

Gaatjes bij de kat zijn heel anders dan de caries problemen die we zien bij de mens.

Bij mensen ontstaan de gaatjes op de kauwoppervlakken van de tand. Bij katten ontstaan de problemen juist in de wortel van een element. De beschadigingen breiden steeds verder uit, totdat zij de mondholte bereiken.

Er zijn 2 types resorptieletsels. Deze worden vrij fantasieloos RL type 1 en RL type 2 genoemd. Er zijn ook combinaties mogelijk van type 1 en 2. Dit noemen we dan: type 3.

Bij type 1 zijn de wortels niet vergroeid met de kaak. Deze gaatjes worden vaak veroorzaakt door tandvleesontstekingen

Bij type 2 worden de wortels actief vervangen door botweefsel, waardoor de wortels vergroeid raken met het kaakbot.

Oorzaak.

Het eten en drinken van zoete of zure voedingsmiddelen is een belangrijke oorzaak voor gaatjes bij de mens. Bij katten is dit helemaal niet het geval.

De oorzaak voor de gaatjes is niet helemaal duidelijk. Wel zijn dezelfde type gaatjes al terug gevonden in de kiezen van katten van 2000 jaar geleden.

Ontstekingen in de bek (paradontitis) spelen in ieder geval wel een rol. Ook een genetische andere aanleg van het cement rond de wortel blijkt te bestaan. Verder wordt er gedacht aan dieet factoren, maar hier is nog veel controverse over.

Symptomen.

Katten laten geen kiespijn zien!!

Zolang de gaatjes zich beperken tot de wortel, zijn zij niet pijnlijk. Zodra de gaatjes zich echter verder ontwikkelen en de mondholte bereiken, zijn zij wel degelijk erg pijnlijk. De zenuw van de tand ligt op dat moment vaak bloot! Wanneer we de tanden aanraken met een sonde, klappertanden de katten van de pijn.

Eigenaren verwachten dat een kat gaat kwijlen, stopt met eten, of naar de bek grijpt. Verstandige katten doen dat ook, maar onze ervaring leert dat het overgrote deel van de dieren helemaal niets laten zien van de pijn aan hun gebit!

Resorptieletsels  beginnen heel klein en zijn dan bijna niet te zien.

Zodra de gaatjes de mondholte bereiken, groeit er tandvlees in. Het gaatje ziet er dan uit als een verhevenheid van tandvlees. Het tandvlees kan ter plaatse rood en snel bloedend zijn.

Zodra de gaatjes nog groter worden, zien we rode punten in de tand ontstaan. Uiteindelijk breken de tanden af en laten een rode, pijnlijke plek achter in het tandvlees.

Diagnose.

Sommige resorptieletsels worden gevonden door de dierenarts tijdens de jaarlijkse controle van de kat.

Bij twijfel kunnen we tijdens het klinisch onderzoek de plek aanraken met een sonde. Dit is misschien wel duidelijk, maar ook erg pijnlijk voor een wakker dier. Dat doen we dus liever niet.

Veel resorptieletsels zijn enkel op te sporen na het verwijderen van het tandsteen of tandvlees wat er over de tand heen ligt. Aangezien resorptieletsels een aandoening van de wortel van een tand zijn, hebben we altijd dentale röntgenfoto’s nodig voor de diagnose en het behandelplan. Wortels kun je nu eenmaal niet zien!

Voor de diagnose moeten we de katten dus onder narcose brengen, het gebit reinigen, alle elementen onderzoeken met een parasonde en foto’s nemen.

Behandeling.

Caries letsels bij de mens (en de hond) kunnen we vullen.

Resorptieletsels vullen we niet. De gaatjes worden in de loop van de tijd groter. Vullen is zinloos. De pijnlijkheid zal dan voortduren.

Zodra we zien dat een kat resorptieletsels heeft die de mondholte gaan bereiken, moet het element getrokken worden. Kattenkiezen hebben hele lange en dunne wortels. Deze worden doorgaans getrokken door middel van kaakchirurgie. We maken een flap tandvlees mobiel. Daarna verwijderen we het kaakbot aan de buitenkant van de wortel. Nu worden de wortels voorzichtige verwijderd. Aangezien de wortels in een hoop gevallen vergroeid zijn aan de kaak, is dit een delicaat werk. Zodra de kiezen verwijderd zijn, wordt de flap terug gelegd en gehecht.

Bij RL type 2 kunnen we onder strikte voorwaarden soms volstaan met het verwijderen van de kroon. Ook dan moeten we een flap mobiliseren en de tandvlees over de wortels hechten.

Het beste is, om ook na de extractie röntgenfoto’s te nemen. Uiteraard krijgen katten na de behandeling pijnstillers mee. We adviseren 10 dagen gekookte kip op geweekte brokken te voeren. Na 10 dagen controleren we de extractieplaatsen. De hechtingen lossen vanzelf op.

Prognose en preventie.

Wanneer een kat een resorptieletsel heeft, is het te verwachten dat hij er in de loop van de tijd meer zal krijgen. We adviseren half jaarlijks het gebit van uw kat te laten onderzoeken door een dierenarts.

Goede gebitsverzorging en het voorkomen van paradontitis kan de incidentie van RL type 1 verminderen.

Resorptieletsels zijn helaas nooit helemaal te voorkomen.

We adviseren jaarlijks het gebit te laten onderzoeken door een dierenarts. Bij katten die al resorptieletsels hebben gehad, is het verstandig om elk half jaar de controle te laten uitvoeren.